Jak uzyskać bezpłatną pomoc prawną/poradę prawną?

Bezpłatna pomoc prawna jest to forma pomocy skierowana do osób, które aktualnie mierzą się z problemem prawnym, a równocześnie ich obecna sytuacja finansowa nie pozwala im na skorzystanie z odpłatnej pomocy prawnej.

W miejscach, które świadczą bezpłatną pomoc prawną zatrudnieni są profesjonalni prawnicy, którzy posiadają szeroką wiedzą w zakresie poszczególnych dziedzin prawa. Prawnik zatrudniony w punkcie świadczącym bezpłatną pomoc prawną wskaże zainteresowanym obywatelom jakie są ich prawa i obowiązki w sytuacji, w której się znaleźli oraz pokaże sposób rozwiązania ich problemu prawnego, również w sytuacji, gdy postępowanie przygotowawcze, sądowe, administracyjnej z udziałem danej osoby już się toczy. Wszelka pomoc prawna udzielana przez konkretnych prawników w punktach/miejscach świadczących bezpłatną pomoc prawną są całkowicie bezpłatne.

Oprócz wskazanych powyżej możliwości uzyskania bezpłatnych porad prawnych, beneficjent może także uzyskać pomoc przy sporządzeniu projektów odpowiednich pism takich jak pozew, ustanowienie pełnomocnika z urzędu lub pismo o zwolnienie od kosztów sądowych. Bezpłatna pomoc prawna obejmuje także możliwość uzyskania informacji o kosztach postępowania oraz ewentualnym ryzyku finansowym w przypadku skierowania sprawy na drogę sądową.

Bezpłatna pomoc prawna obejmuje działania dostosowane do indywidualnej sytuacji osoby uprawnionej, zmierzające do podniesienia świadomości tej osoby o przysługujących jej uprawnieniach lub spoczywających na niej obowiązkach oraz wsparcia w samodzielnym rozwiązywaniu problemu, w tym, w razie potrzeby, sporządzenie wspólnie z osoba uprawnioną planu działania i pomoc w jego realizacji.

Bezpłatna pomoc prawna udzielana jest w przypadku, gdy problem z którym mierzy się obywatel ma typowo prawny charakter. Bezpłatne porady prawne udzielane są wyłącznie przez profesjonalistów z odpowiednich wykształceniem oraz doświadczeniem – są to w szczególności radcowie prawni, adwokaci, aplikanci radcowscy oraz adwokaccy.

Bezpłatna porada prawna może zostać udzielona w następujących dziedzinach:
• prawo pracy
• prawo cywilne
• prawo karne
• prawo administracyjne
• prawo ubezpieczeń społecznych
• prawo podatkowe
• prawo rodzinne
• prawo do opieki zdrowotnej
• w zakresie rozpoczęcia prowadzania działalności gospodarczej (nie w zakresie bieżącego doradztwa ,,jak prowadzić firmę”)

Formy bezpłatnej pomocy prawnej

1. Punkty nieodpłatnej pomocy prawnej i poradnictwa obywatelskiego

Bezpłatną pomoc prawną możemy otrzymać między innymi w punktach nieodpłatnej pomocy prawnej oraz poradnictwa obywatelskiego. Zatrudnieni są tam radcowie prawni/adwokaci/aplikanci, którzy całkowicie za darmo udzielą nam porady prawnej związanej z sytuacją, w której się znaleźliśmy.

Warto pamiętać, że udając się do punktów nieodpłatnej pomocy prawnej oraz poradnictwa obywatelskiego nie uzyskamy pomocy dotyczącej prawa podatkowego (w takiej sytuacji pomocą służy nam infolinia podatkowa) oraz z pomocy tej nie skorzystają osoby prowadzące działalność gospodarczą.

Informacje o punktach można uzyskać w starostwie powiatowym, w urzędzie gminy, w urzędzie miasta, na stronach internetowych urzędu starostwa powiatowego i urzędów gmin na obszarze danego powiatu, na stronie internetowej systemu bezpłatnej pomocy prawnej.

Lokalizację z harmonogramem funkcjonowania punktów nieodpłatnej pomocy prawnej w Lublinie można odnaleźć na stronie:
https://lublin.eu/urzad-miasta-lublin/jak-zalatwic-sprawe/nieodplatna-pomoc-prawna/

2. Fundacje

Coraz częściej możemy również spotkać się z bezpłatną pomocą prawną świadczoną przez fundacje. W związku z wykonywaną działalnością, fundacje tworzą swoje punkty związane z bezpłatnymi poradami prawnymi, w których również zatrudnieni są profesjonalni prawnicy tj. radcowie prawni, adwokaci, którzy jako specjaliści mogą w sposób właściwy zaproponować rozwiązania prawne sytuacji, w której się znajdujemy.

Bezpłatna pomoc prawna w postaci prowadzonych punktów nieodpłatnej pomocy prawnej i poradnictwa obywatelskiego oraz bezpłatnej pomocy świadczonej przez fundacje skierowana jest do wszystkich obywateli polski, którzy nie posiadają możliwości opłacenia kosztów usługi wykonywanej przez określonego prawnika. Z bezpłatnej porady prawnej skorzystać mogą także przedsiębiorcy samozatrudnieni, czyli tacy, którzy prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą niezatrudniającą innych osób w ciągu ostatniego roku.

Osoba uprawniona zanim uzyska bezpłatną poradę prawną lub bezpłatną pomoc prawną zobowiązana jest przed przystąpieniem do spotkania z prawnikiem do złożenia pisemnego oświadczenia, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej.

Osoba korzystająca z bezpłatnej pomocy prawnej lub nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej musi ponadto złożyć oświadczenie o braku zatrudniania innych osób w ciągu ostatniego roku. Niniejsze oświadczenie składa się osobie udzielającej nieodpłatnej pomocy prawnej lub świadczącej bezpłatnego poradnictwa obywatelskiego.

Przed przystąpieniem do bezpłatnej porady prawnej warto wcześniej się jak najlepiej przygotować, aby przekazać danemu pracownikowi udzielającemu porady jak największą liczbę informacji, które ułatwią wypracowanie najlepszego rozwiązania danej sytuacji. Im lepiej przygotujemy się do spotkania, tym szybszą i lepszą pomoc otrzymamy. Warto w sposób jasny sformułować to, czego oczekujemy od konkretnej bezpłatnej porady prawnej.

Prawnik świadczący nam bezpłatną pomoc prawną nie posiada żadnych informacji o stanie sprawy oraz sytuacji w której dany beneficjent aktualnie się znajduje. Podczas bezpłatnej porady prawnej należy zatem przekazać wszystkie informacje, które posiadamy oraz należy być szczerym. Przed daną bezpłatną poradą prawną można również wypisać sobie wszystkie szczegóły dotyczące sprawy, z którą przychodzimy – może to pomóc podczas opisywania problemu prawnikowi, możemy także przygotować listę pytań, które chcemy zadać, aby usprawnić przebieg porady prawnej. W przypadku wątpliwości należy pamiętać, że podczas takiej bezpłatnej porady korzystamy z pomocy prawnej radcy prawnego/adwokata, który zobowiązany jest do zachowania w tajemnicy wszystkich informacji, które zostały mu przekazane podczas danej porady (tajemnica zawodowa). Osoba udzielająca nam bezpłatnej pomocy prawnej ma za zadanie nam pomóc, a nie oceniać, zatem bez względu na okoliczności danej sytuacji należy przekazać wszelkie informacje, nawet te krępujące. Beneficjent powinien odpowiadać na pytania w sposób konkretny oraz zgodny z prawem.

Jeżeli zatem chcemy, aby bezpłatna porada prawna dotyczyła np. sprawy pozwania męża o alimenty – na początku powinniśmy przygotować takie dokumenty jak: akty urodzenia dzieci, akt małżeństwa, uprzednio wydane wyroki itp. Osoba korzystająca z bezpłatnej porady prawnej powinna również posiadać informacje o wydatkach związanych z utrzymaniem domu, dzieci lub naszym. W przypadku pomocy odnośnie pożyczki, której nie chce zwrócić nam znajomy – zacznij od podania informacji, że dana suma została pożyczona konkretnej osobie, w jakim terminie. Jeżeli posiadamy umowę takiej pożyczki na piśmie, dowód przelania określonej sumy, pokwitowanie odbioru pożyczonej kwoty – należy taki dokument przynieść.

3. Pełnomocnik/obrońca z urzędu

Ustanowienia pełnomocnika z urzędu (radca prawny lub adwokat) może domagać się, strona postępowania zwolniona przez sąd od kosztów sądowych w całości lub części, osoba fizyczna niezwolniona przez sąd od kosztów sądowych, jeśli złoży oświadczenie, z którego wynika, że nie jest w stanie ponieść kosztów wynagrodzenia radcy prawnego lub adwokata bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.

Nasz wniosek o ustanowienie radcy prawnego lub adwokata powinniśmy złożyć równocześnie z wnioskiem o zwolnienie od kosztów sądowych. O pełnomocnika z urzędu możemy również wystąpić oddzielnie – na piśmie lub ustnie do protokołu. Niniejszy wniosek powinien zostać złożony w sądzie, w którym sprawa się toczy lub ma zostać wytoczona, jednak możliwe jest także złożenie wniosku w sądzie rejonowym właściwym ze względu na miejsce swojego zamieszkania (następie sąd ten przekaże wniosek sądowi właściwemu). Do niniejszego wniosku powinniśmy dołączyć oświadczenie obejmujące szczegółowe dane dotyczące majątku, stanu rodzinnego, dochodów oraz źródeł utrzymania, zaświadczenie o statusie bezrobotnego lub zaświadczenie o kosztownym leczeniu, które odbywamy.

Sąd uwzględni wniosek strony o ustanowienie pełnomocnika z urzędu, jeżeli udział adwokata lub radcy prawnego w danej sprawie uzna za potrzebny i uzasadniony. Warto również pamiętać, że złożenie takiego wniosku jest wolne od jakichkolwiek opłat.

Istotne jest również, iż o przyznaniu pełnomocnika z urzędu nie decydują wyłącznie względy materialne strony. Brana pod uwagę jest także potrzeba udziału pełnomocnika w sprawie, np. w sytuacji gdy sąd uzna jego udział za potrzebny z uwagi na zawiłość sprawy.

Jeżeli strona w powyżej wskazanym wniosku wskaże określonego radcę prawnego lub adwokata, właściwa rada okręgowej izby radców prawnych lub okręgowa rada adwokacka, w miarę możliwości i w porozumieniu ze wskazanym radcą prawnym lub adwokatem, wyznaczy wskazanego przez stronę radcę prawnego lub adwokata.

4. Centrum obsługi telefonicznej ZUS i czat ZUS

Kontaktując się z Centrum Obsługi Telefonicznej ZUS możemy uzyskać podstawowe informacje związane z funkcjonowaniem zakładu ubezpieczeń społecznych, dane adresowe konkretnej placówki ZUS, możemy również połączyć się z konsultantem celem uzyskania dalszych, potrzebnych nam informacji na temat:
a. rent i emerytur, m. in.: warunki ich uzyskania; rodzaje świadczeń; zasady obliczania kapitału początkowego; zasad uzyskania jednorazowego odszkodowania za wypadek przy pracy; warunków, które powodują zawieszenie lub obniżenie otrzymywanych świadczeń;
b. świadczeń krótkoterminowych, np. takich jak zasiłki: rodzaje zasiłków; zasady obliczania i wypłacania świadczeń; warunki, które należy spełnić, aby dany zasiłek otrzymać; kwestie dotyczące koordynacji systemów ubezpieczeń społecznych w zakresie zasiłków oraz rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej;
c. informacji dla ubezpieczonych, np. rodzajów ubezpieczeń społecznych i zasad im podlegania; sposobu obliczania podstawy wymiaru składek oraz ich wysokości; zasad zgłaszania ubezpieczeń oraz wyrejestrowywania ubezpieczonych; zasad uczestniczenia w otwartych funduszach emerytalnych, ubezpieczeń osób migrujących;
d. pomocy technicznej dotyczącej programu Płatnik, Platformy Usług Elektronicznych oraz Elektronicznych Zwolnień lekarskich, np.: jak zainstalować program Płatnik; jak przygotowywać oraz wysyłać wszelkie wnioski i dokumenty; jak założyć i skonfigurować konto na PUE; jak usuwać błędy, które opóźniają wysyłkę do ZUS dokumentów rozliczeniowych; jak wystawić oraz obsługiwać elektroniczne zwolnienia lekarskie.

Korzystając z tej bezpłatnej pomocy możemy także dowiedzieć się o szczegółach związanych np. z orzecznictwem lekarskim.

Warto również pamiętać o chacie ZUS, dzięki któremu wirtualny doradca umożliwia korzystającemu, poprzez symulację rozmowy, uzyskanie ważnych i interesujących go informacji dotyczących poszczególnych obszarów działalności Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Aby skorzystać z niniejszej bezpłatnej pomocy użytkownik nie musi nawet się logować do systemu.

Numer telefonu infolinii ZUS: 22 560 16 00

zadaj pytanie w formie zdalnej: https://www.zus.pl/o-zus/kontakt/zadaj-pytanie-zus

5. Infolinia podatkowa

W przypadku gdy obywatel ma wątpliwości jak rozliczyć podatki, nie wie z którego formularza skorzystać lub chce uzyskać informację o przysługujących mu ulgach, pomocą służy mu Krajowa Informacja Podatkowa. Eksperci podatkowi odpowiedzą na pytania dotyczące kwestii związanych z interpretacją przepisów, służbą celną oraz podatkami. Ich rola w szczególności polega na pomocy podatnikom w prowadzeniu przez nich działalności, a ponadto wyjaśnieniu wszelkich zawiłości lub pojawiających się wątpliwości.

Infolinia podatkowa udziela informacji w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych, podatku dochodowego od osób prawnych, podatku od towarów i usług, podatku od spadku i darowizn oraz podatku od czynności cywilnoprawnych.

Każda osoba zainteresowana uzyskaniem informacji związanych z kwestiami podatków może skontaktować się z Krajową Informacją Podatkową.

Podsumowanie

Określenie bezpłatna pomoc prawna oznacza, że osoba zainteresowana nie pokrywa żadnych kosztów otrzymanej pomocy. Kierowana jest do osób, których sytuacja majątkowa nie pozwala na skorzystanie z odpłatnych usług tego typu profesjonalistów. Wspomniane usługi finansowane są z budżetu państwa i mają na celu zapewnienie równego dostępu do wymiaru sprawiedliwości.

Reasumując, należy pamiętać, że przed skorzystaniem z danej bezpłatnej pomocy należy wcześniej odpowiednio się przygotować, np. posiadać ze sobą wszystkie dokumenty w oryginale lub w kopii, które związane są ze sprawą co do której oczekujemy bezpłatnej porady prawnej. Jest to istotne do udzielenia rzetelnej oraz wyczerpującej pomocy. Jeśli udzielana bezpłatna porada prawna jest w formie stacjonarnej, to prawnik, który ją udziela nie może zabrać ze sobą żadnych dokumentów, które mu okażemy do wglądu w danej sprawie. W przypadku ewentualnych wątpliwości jakie dokumenty należy przynieść – lepiej mieć przy sobie wszystkie, które posiadamy i związane są z dana sprawą. Możemy również skonsultować się telefonicznie lub mailowo z daną fundacją/kancelarią/ punktem/infolinią, które świadczą bezpłatną pomoc prawną i uzyskać informację, czy wskazany dokument jest potrzebny. Pamiętajmy, że im więcej informacji prawnik lub osoba udzielająca nam bezpłatnej pomocy prawnej otrzyma, tym lepiej będzie w stanie nam doradzić.